Top-10 maatregelen voor het verlichten van de gevolgen van congestie in import en export van containers
De laatste jaren treedt er regelmatig congestie op bij de overslag en afhandeling van import- en exportcontainers in de haven van Rotterdam. Dit komt door een combinatie van factoren: zeeschepen die regelmatig te laat aankomen, te beperkte opslagcapaciteit op zeeterminals, en beperkte capaciteit in het achterlandvervoer, zowel over de weg, het spoor als de binnenvaart.
De Topsector Logistiek wilde graag in kaart brengen welke oorzaken hierbij het belangrijkste waren, en welke maatregelen mogelijke waren om deze congestie situatie te verbeteren. In 2022 heeft de Topsector Logistiek daarom drie zelfstandige onderzoeken laten uitvoeren naar de mogelijkheden om de congestie in de container import en export supply chain in Nederland te verlichten. Deze drie onderzoeken hadden de volgende focus:
- De rol van rederijen bij het optreden van container congestie (uitgevoerd door EUR).
- De rol van zeeterminals bij het optreden van container congestie (uitgevoerd door Abo Ovo).
- De rol van achterland partijen en verladers op het optreden van containercongestie (uitgevoerd door Buck Consultants International).
In elk van deze onderzoeken zijn belangrijke oorzaken en verschillende verlichtende maatregelen benoemd.
“De heffing van Detention en Demurrage (D&D) kosten door rederijen kan voor verladers een rol spelen bij het achterblijven van de Modal Shift. Als verladers geen extra vrije D&D dagen krijgen bij gebruik van binnenvaart of spoor lopen ze eerder het risico met extra kosten te worden geconfronteerd. Om deze reden besluiten ze soms om wegtransport te gebruiken, terwijl ze ook spoor of binnenvaart hadden kunnen gebruiken. De D&D kosten zijn dan een extra horde voor een modal shift“.
Kees Verweij – Partner bij Buck Consultants International
Aansluitend is in 2023 onder leiding van Buck Consultants International uit deze 3 onderzoeken, via een workshop, een gecombineerde lijst van 10 verlichtende maatregelen over de hele keten geselecteerd. Deze maatregelen kunnen een relatief grote impact hebben op deze congestie. De lijst van 10 maatregelen is besproken met de leden van de Stuurgroep Multimodale Corridors. De Stuurgroep herkende zich in deze aanpak, en heeft in een inhoudelijke discussie in april 2023 feedback gegeven over de verwachte effectiviteit van de maatregelen o.b.v. de criteria.
Iedere maatregel uit de top-10 lijst is grondig besproken en beoordeeld op de volgende twee aspecten: (1) haalbaarheid en (2) effectiviteit. Daarnaast is voor iedere maatregel een handelingsperspectief opgesteld, zodat er een overzicht is met de belangrijkste punten voor de genoemde top-10 maatregelen.
De uitkomst van de workshop was de volgende:
- Maatregel 6, Inzet van prijsmechanismen bij containeroverslag, werd als meest effectief en haalbaar gezien door de deelnemers in de workshop. Een verrassende uitkomst, omdat partijen in de regel voorzichtig omgaan met prijsinstrumenten. Daarom is het advies aan de Topsector Logistiek om een apart onderzoek naar de impact van het invoeren van prijsmechanismen voor transit containers uit te laten voeren, dit heeft voor- en nadelen die in kaart moeten worden gebracht.
- Maatregel 10, Onderhandelingen met rederijen over aanpassing Demurrage and Detention (D&D) kosten/voorwaarden, werd gezien als meest effectief, maar lastig haalbaar. Hier heeft de Minister van I en W inmiddels gevraagd om een vervolgonderzoek naar de impact van D&D kosten op Supply chains van importeurs en exporteurs, de impact van deze maatregel wordt verder in kaart gebracht.
- Maatregelen 1 + 3, Transparant en fair data delen en Digitale aansluiting van alle ketenpartners (t/m verlader) via federatief datadelen, werden gezien als behoorlijk effectief en met extra effort haalbaar. Advies is om hierbij gebruik te maken van de mogelijkheden voor Living Labs in het programma Digitale Infractructuur Logistiek (DIL), waarbij bijvoorbeeld het transparant delen van informatie over ETA en ATD van zeecontainerschepen centraal staat.
- Maatregelen 5 + 7 + 8, Uitbreiden capaciteit diepzee terminals, Uitbreiden empty depotcapaciteit en Creëren extra afhandelcapaciteit in inland terminals werden daarnaast als behoorlijk effectief maar iets minder haalbaar gezien. Er loopt vanuit de Topsector een onderzoek naar de capaciteit van inland containerterminals in Nederland, gebaseerd op diverse beperkende factoren en de mogelijkheid die op te lossen. In de zeehavens moet op individuele basis gekeken worden naar uitbreidingsmogelijkheden bij zeecontainerterminals en empty depots.
- Tenslotte werden maatregelen 4 en 9 Afschaffing of herziening Consortia Block Exemption Regulation (CBER) in EU en Ontwikkeling alternatieve scheepvaartdiensten als het minst effectief en beperkt haalbaar gezien. Hier kan het beste in Europees verband voor gelobbyed worden of marktpartijen gestimuleerd worden om deze alternatieve diensten op te starten.
