De Topsector Logistiek heeft als doel om onderzoek te doen naar innovaties in de logistiek en deze innovaties verder te ontwikkelen tot bruikbare tools, methodieken en praktijktoepassingen. Vervolgens wordt gekeken hoe je het beste tot opschaling komt, oftewel, hoe kan het meest effectief de grootschalige toepassing bereikt worden.
De Stuurgroep Steden heeft in de beginfase van de Topsector Logistiek ingezien dat een van de kansrijke benaderingen voor opschaling gebaseerd is op de drie domeinen van gedragsbeïnvloeding:
- Faciliteren: begrijpelijk en mogelijk maken door bijv. heldere communicatie, goede argumentatie, uitleg en hulp.
- Motiveren: bekend, acceptabel en urgent maken van het doel, wegnemen van mispercepties en vestigen van een nieuwe sociale norm of gevoel van urgentie.
- Incentiveren: haalbaar en aantrekkelijk maken van het doel, door bijv. fiscale regelingen, sociale waardering, competitie-element.
Deze aanpak vereist dat er specifiek gekeken wordt naar doelgroepen met daarvoor op die subgroepen toegesneden verhaallijnen en argumentatie die aanspreekt. En vervolgens deze verhalen herkenbaar opschrijven en gebruikmaken van kanalen die deze specifieke groepen bereiken.
Wij zagen ook dat het de komende jaren alleen maar drukker zal worden in Rotterdam. We hebben veel klanten in de binnenstad. Hoe kunnen we dat anders doen? Zo begon het idee om een kleine vestiging in de binnenstad te openen en van daaruit te opereren. We hebben tien monteurs bij elkaar geroepen en ze gevraagd: welk gereedschap gebruik je nou echt in een week? En welk gereedschap gebruik je af en toe? Al snel bleek dat hun gereedschapsset in een rugzak zou passen. En dan nog het materiaal dat ze bij hun klus gebruiken. Daarvan bleek 85% in een elektrische vrachtfiets te passen. Door onze duurzame aanpak met het gebruik van elektrische fietsen, hebben we er klanten bijgekregen. Wij hebben hart voor de stad en willen de binnenstad leefbaarder maken. Dat zien Rotterdamse bedrijven die graag zaken met ons doen.”
Nick Noordzij, Van Dorp, Rotterdam
Er is weinig ervaring met het toepassen van deze aanpak op de zeer diverse maar grote groep kleinere bedrijven (zgn. micro MKB) die dagelijks werkzaam is in de binnensteden en die vanaf 2025 wordt geconfronteerd met zero-emissiezones. Om deze ondernemers allereerst bewust te maken van deze verandering, te laten begrijpen wat dit voor hun bedrijfsvoering betekent en vervolgens handelingsperspectief te bieden, is meer nodig dan alleen communicatie. In de afgelopen jaren is samen met het Behavioural Insights Team (BIT) van IenW een GedragsBeïnvloedingsStrategie opgezet. Deze strategie is door een consortium van gedragsdeskundigen en communicatie-experts uitgewerkt op basis van uitgebreid onderzoek naar de drijfveren van ondernemers in de stad en het toetsen van verhaallijnen en het in kaart brengen van haalbare oplossingen. Op basis hiervan zijn interventies ontwikkeld die in twee pilotsteden zijn getest.
Op basis van deze pilots is de website DoehetZero.nl ontstaan, waar alle facetten rondom gedragsbeïnvloeding samen komen. De taal, de boodschap en het beeldmateriaal is bij de doelgroep getest en aansprekend bevonden. Ondernemers herkennen zich in het verhaal, de uitdagingen en worden geholpen met de informatie op de site. Inmiddels is de site nu landelijk en wordt er samengewerkt met het Ministerie van IenW voor opschaling. Door het inzetten van promotieteams en inkoop van landelijke zendtijd worden ondernemers gewezen op de site voor meer informatie. Een belangrijke eerste stap voor bewustwording en een randvoorwaarde voor adoptie, toepassen en vervolgens grootschalige opschaling.
